کم کردن حجم فیلم و ویدیو چگونه انجام می‌شود؟

شاید ساده‌ترین تعریف برای حجم فیلم یا ویدیو مقدار فضایی باشد که آن فایل هنگام ذخیره‌سازی به خود اختصاص می‌دهد. با ارتقاء تجهیزات فیلمبرداری و تصویربرداری، تعداد پیکسل های موجود در تصویر افزایش چشمگیری یافته و موجب بزرگ شدن حجم فیلم یا ویدیو شده است. این حجم زیاد می بایست با روش هایی موسوم به فشرده سازی کاهش یابد. اما بهتر است قبل از آشنایی با روش های کم کردن حجم فیلم و ویدیو، نحوه‌ محاسبه‌ حجم یک فایل فیلم یا ویدیو را بدانیم تا بتوانیم برای مدیریت کیفیت و کمیت آن هنگام کاهش حجم فیلم و ویدیو، تصمیمات بهتری بگیریم.

حجم ویدیو چگونه محاسبه می‌شود؟

اگر نرخ فریم (تعداد فریم یک ویدیو در هر ثانیه) را در رزلوشن (حاصلضرب تعداد پیکسل‌های تشکیل دهنده‌ی افقی و عمودی یک فریم) و نیز تعداد بیت مصرف شده برای دیجیتال‌سازی پیکسل‌های هر فریم، ضرب کنیم، حجم یک ثانیه ویدیوی دیجیتال بدست می‌آید. سپس آنرا به 8*1024 تقسیم می‌کنیم تا حجم بر اساس کیلوبایت بدست آید:

8192 / (نرخ فریم* رزولوشن* تعداد بیت) = حجم یک ثانیه ویدیو بر حسب کیلوبایت

بنابراین هرچه رزولوشن، نرخ فریم یا تعداد بیت بالاتر برود، صورت کسر فوق بزرگ‌تر شده و در نتیجه، حجم ویدیو بیشتر می‌شود. بالا رفتن حجم ویدیو یعنی بالا رفتن نرخ بیت (Bitrate) که مشکلات زیادی را برای ذخیره‌سازی و پخش بر روی اینترنت به‌ وجود می‌آورد.

مثلا اگر یک ثانیه ویدیوی Full HD با رزلوشن 1920*1080 و با نرخ فریم 30 (FPS) و 8 بیت را در نظر بگیریم، با این عدد روبرو هستیم: 8192/(1920*1080*30*8)= 60750 کیلوبایت که معادل 60.75 مگابایت برای یک ثانیه است. این عدد با تقسیم بر 8 به 486 مگابیت بر ثانیه (Mbps) تبدیل می‌شود

 حجم ویدیو برای ذخیره‌سازی روی هارد، اجاره هاست یا حتی استریم، بسیار بزرگ

است و تنها راه چاره، فشرده‌سازی است

کم کردن حجم فیلم و ویدیو چگونه انجام می‌شود؟

تقریبا تمام نرم افزارهای فشرده سازی فایل‌های ویدیویی (Video Compressor)، امکاناتی برای تغییر پارامترهای یک ویدیو جهت کم کردن حجم فیلم و ویدیو را دارند. این نرم افزارها در حالت‌های پیش فرض خودشان، کاهش حجم فیلم و ویدیو را بر اساس الگوریتم‌هایی انجام می‌دهند.

فشرده سازهای MPEG از معروف‌ترین آنها هستند. کدک (Codec) فشرده ساز MPEG4 یا همان H.264 یکی از پرکاربردترین کدک‌های این خانواده است که می‌تواند سایز فایل‌های ویدیویی را بین 20 تا 200 برابر کوچکتر نماید. بدین ترتیب یک ثانیه ویدیوی مثال ما بین 486/200 = 2.43 Mbps و 486/20 = 24.3 Mbps می‌شود. این محدوده کمی وسیع است و برای پیدا کردن نسبت فشرده سازی مناسب، بهتر است که به راهنمای فضای انتشار مراجعه کنیم تا در جریان محدودیت‌های آن آشنا شویم.

مثلا اگر قرار باشد ویدیو را بر روی یوتویب قرار دهیم، می‌بایست جدولی که توسط گوگل برای یوتیوب اعلام شده را ملاک قرار دهیم:

با در نظر گرفتن سقف 8 Mbps، حداکثر نسبت فشرده سازی 61 می‌شود. بنابراین می‌بایست بین نسبت فشرده سازی 20 و 61 بهترین را پیدا کنیم. یعنی نسبت فشرده سازی را انتخاب کنیم که آنقدر کمیت را کاهش دهد که کیفیت از دست نرود. به عبارت دیگر می‌بایست بین کمیت و کیفیت نوعی مصالحه (Trade off) انجام شود. من نام این کار را فشرده سازی بهینه گذاشته‌ام.

معمولا نرم افزارها و اپلیکیشن‌های فشزده ساز، با در نظر گرفتن موارد گفته شده، به پشفرض‌های بهینه دست یافته‌اند و آنها را اعمال می‌کنند. بنابراین کاربر اطلاع چندانی از اعداد و ارقام ندارد و صرفا نتیجه را می‌بیند.

مثلا در بخشی از الزامات آپلود ویدیو در IGTV اینستاگرام، چنین آمده است:

می‌توانید یک ویدیوی عمودی با نسبت تصویر 9:16 یا یک ویدیوی افقی با نسبت تصویر 16:9 آپلود کنید.

ویدیوها باید دارای حداقل نرخ فریم 30 فریم بر ثانیه و حداقل وضوح 720 پیکسل باشند.

حداثر اندازه فایل برای ویدیوهایی که 10 دقیقه یا کمتر هستند، 650 مگابایت می‌باشد. حداکثر اندازه فایل برای ویدیوها تا سقف 60 دقیقه، 3.6 گیگابایت است.

البته فشرده‌سازهای دیگری با پسوندهای مختلف هم وجود دارند اما mp4. معروف‌ترین پسوندی است که حتما آنرا در نام فایلهای ویدیویی بارها دیده‌اید، چون اکثر نرم افزارها آنرا پشتیبانی می‌کنند. این مطلب از آن جهت مهم است که اکثر رسانه های اجتماعی و پلتفرم‌های ویدیویی برای کاهش مشکلات فنی ، محدودیت حجم یا زمان را برای آپلود ویدیوها اعمال می‌کنند.

عدم آشنایی و توجه به این نکات، باعث می‌شود آپلود ویدیو و پخش آن بر روی یک پلتفرم، موفقیت‌آمیز نباشد و در نتیجه ویدیویی که تولید شده، نتواند رضایت مخاطب را جلب کند.

نگاه کردن از سمت مخاطب و در نظر گرفتن شرایط بیننده، از مهمترین وظایف یک ویدیومارکتر است

بهترین نرم‌افزار برای کم کردن حجم فیلم و ویدیو چیست؟

در بین نرم افزارهای رایگان ویندوزی، نرم افزار HandBrake یکی از بهترین‌های کاهش حجم فیلم و ویدیوست؛ که خودم هم از آن استفاده می‌کنم. می‌توانید آنرا از اینجا دانلود کنید و با دیدن ویدیوی راهنما در وبسایت مهدی بیگدلی، فشرده سازی را برای کاهش حجم فیلم و ویدیو شروع کنید.

برای فشرده سازی ویدیو در موبایل هم، من از اپلیکیشن اندرویدی VidCompact استفاده می‌کنم که نسخه ios هم دارد و از عملکردش راضی هستم. این برنامه کاربردی علاوه بر فشرده سازی بهینه ویدیو، دارای امکانات خوب و کاربردی دیگری برای ویدیو و نیز صدا است.

چرا فشرده سازی ویدیو و فیلم در ویدیومارکتینگ مهم است؟

شاید بسیار شنیده باشید که محتوا هرچقدر هم خوب باشد، بدون انتشار در زمان و رسانه‌ مناسب، راه به جایی نمی‌برد. چرا که انتشار درست محتوا ضامن قرار گرفتن آن در معرض مخاطب فضای دیجیتال است.

اما در مورد ویدیو باید قیدی دیگر را هم اضافه کرد:

محتوای ویدیویی خوب، نیازمند انتشار در زمان و رسانه‌ی مناسبی است که علاوه بر در معرض مخاطب قرار گرفتن، دیده شود و نیز بتواند رضایتمندی مخاطب از کیفیت پخش را هم بدست آورد

حجم بالای یک ویدیو می‌تواند عامل مهمی برای عدم دیده شدن توسط مخاطب باشد. زیرا علاوه بر تحمیل هزینه اینترنت به کاربر، احتمال قطع و وصل شدن مکرر یا چرخش یک دایره وسط پنجره‌ی پخش ویدیو هر چند ثانیه یکبار را زیاد می‌کند که بطور طبیعی هر بیننده‌ای را خسته می‌کند.

 یک ویدیومارکتر می‌بایست مراقب باشد آسیب‌های ناشی از فشرده سازی نامناسب، منجر به کاهش نرخ تبدیل ویدیو نشود

در این نوشتار تلاش کردم علاوه بر توضیح مختصر و مفید موضوع فشرده سازی ویدیو بعنوان تنها راه کم کردن حجم فیلم و ویدیو، ابزارهای مفیدی که خودم تجربه مثبتی از کار با آنها دارم را معرفی کنم. همچنین یادآوری کنم که وظیفه یک ویدیومارکتر، دستیابی به اهداف بازاریابی از طریق محتوای ویدیویی است. این اهداف محقق نمی‌شود مگر اینکه نرخ تبدیل تا حد امکان بالا باشد. دستیابی به این منظور هم بدون فشرده سازی بهینه امکانپذیر نخواهد بود.