الگوریتم یوتیوب چیست و چگونه کار می‌کند؟

هر رسانه اجتماعی تلاش می‌کند با فرمول‌هایی که طراحی می‌کند، طوری محتواهای بارگذاری شده‌ توسط کاربرانش را به سایر کاربرانش نشان دهد که حداکثر رضایتشان جلب شود. به این فرمولها که قصدشان افزایش ماندگاری مخاطبان در آن پلتفرم است، الگوریتم گفته می‌شود. به همین ترتیب یوتیوب هم با فرمول‌هایی که در مجموع با عنوان الگوریتم یوتیوب شناخته می‌شود، چنین هدفی را دنبال می‌کند

الگوریتم یوتیوب چگونه کار می‌کند؟

سیستمی که در یوتیوب اجرا کننده فرمولهای الگویتم یوتیوب است، search and discovery نام دارد. در پشت این سیستم، تیمی گسترده از متخصصان وجود دارند که تلاش می‌کنند با استفاده از بیگ دیتایی که از رفتار 2 بیلیون کاربر بابت تماشای یک بیلیون ساعت ویدیو در روز بدست می آید، به بهترین فرمول‌ها برای بهینه‌سازی الگوریتم یوتیوب دست یابند

تا چهارماه قبل خروجی سیستم discovery در 2 بخش به نام‌های home وrelated videos بعنوان پیشنهاد تماشا به هر کاربری که در یوتیوب لاگین می‌کرد ارائه می‌شد اما از ماه جولای سال 2021 بخش جدیدی به نام new to you به آنها اضافه شده است

اگر به یوتیوب سر زده باشید حتما دیده‌اید که در بالاترین قسمت منوهایش سه گزینه Home، Explore و Subscriptions قرار گرفته است. اگر تا بحال به تفاوت اینها دقت نکرده‌اید، همراهم باشید تا با رمزگشایی از الگوریتم یوتیوب، نقش هریک را در ارائه‌ی پیشنهادات تماشا، بررسی کنیم:

بخش home: اگر حتی یکبار به یوتیوب سر زده باشید حتما این بخش را دیده‌اید چون همان صفحه اصلی یوتیوب محسوب می‌شود. ویدیوهای این بخش بر اساس یکی از این دو منطق به کاربران پیشنهاد می‌شوند:

• ویدیوهایی که کاربر قبلا به کانال‌هایشان سر زده‌ و حتی عضو برخی از آنها نیز شده‌ است. در این پیشنهادات سوابق عبارات مورد جستجوی کاربر در یوتیوب نیز دخالت داده می‌شود. دقت کنید که همه ویدیوهای جدید کانال‌هایی که در آنها عضو شده‌اید در اینجا نمایش داده نمی‌شود و برای این موضوع بخش subscription در نظر گرفته شده است
• ویدیوهایی که افراد شبیه شما آنها را دیده و جذبشان شده‌اند یعنی آن ویدیو توانسته در میان کاربرانی با علاقمندی‌های مشابه شما که از طریق تعداد دفعات دیده شدن یک کانال یا ویدیوهای یک موضوع توسط یوتیوب کشف شده، انگیجمنت خوبی بگیرد و رضایت آنها را جلب کند. رفتار هر کاربر نه تنها در چینش ویدیوهای بخش home برای خودش موثر است بلکه در چینش ویدیوهای این بخش برای کابران مشابهش هم موثر است چرا که اگر یک ویدیو نتواند از تعدادی کاربران با سلایق مشابه انگیجمنت خوبی بگیرد از لیست پیشنهادات بخش home برای سایر کاربران مشابه حذف می‌شود

بد نیست اشاره کنم که الگوریتم یوتیوب میزان انگیجمنت یعنی درگیر شدن یک مخاطب با ویدیو و میزان رضایتمندی اور ا با اندازه‌گیری این پارامترها می‌سنجد: لایک، دیسلایک، نسبت کلیک بر تعداد نمایش ویدیو(CTR)، متوسط زمان تماشا (Average Duration Time)، متوسط درصد تماشا (Audience Retention) و نظرسنجی از بینندگان

بخش explore: در این بخش پرکاربردترین دسته بندی‌ها یعنی موسیقی، فیلم، پخش زنده، گیم، خبر، ورزش، آموزش، مد و زیبایی قرار دارند که به دو شکل فید یا کانال، با برترین ویدیوهایشان حضور دارند. در ابتدای explore هم trending قرار دارد که برترین ویدیوهای ترند روز دنیا را در خود جای داده، همانهایی که در عرض چند ساعت با کسب انگیجمنت عالی به تعداد مشاهده‌های چند میلیونی رسیده‌اند. آنچه در اکسپلور دیده میشود برای تمام کاربران یکسان است. رفتار کاربر در چینش ویدیوهای این بخش تاثیری ندارد

بخش subscription: این بخش صرفا برای نمایش آخرین ویدیوهای کانالهایی است که در آنها عضو شده‌اید و یک امکان manage هم برای مدیریت و بازنگری عضویتهایتان پیش‌بینی شده است

بخش related videos: این بخش پس از انتخاب یک ویدیو برای تماشا توسط کاربر در ستون کناری نمایش داده می‌شود و با توجه به ویدیوی انتخاب شده پیشنهاداتی را به او ارائه می‌کند. در ارائه ی این پیشنهادات، کلمات کلیدی و سوابق رفتاری کاربر نقش مهمی دارند

بخش new to you: این فیچر با معرفی پیشنهادات جدیدی که کاربر تا کنون ندیده است، محتواهای تازه‌ای را بر اساس علاقمندی‌هایش و بصورت شخصی‌سازی شده به او معرفی می‌کند. کشف این علاقمندی ها بر اساس رفتار قبلی مخاطب انجام می‌شود و یوتیوب تاکید دارد که بگوید این پیشنهادات جدید کاملا شخصی‌سازی شده هستند

چرا یوتیوب به فکر راه اندازی بخش new to you افتاد؟

اگر مثل من در بیش از 100 کانال عضو شده باشید ولی نتوانید زمان کافی برای دیدن ویدیوهای این کانالها صرف کنید، هربار که لاگین کنید، دیدن آخرین ویدیوهای همان کانالها برایتان تازگی دارد اما اگر اهل سر زدن روزانه به یوتیوب باشید معمولا به جایی می‌رسید که سرعت دیدن شما از سرعت تولید محتوای کانالها بیشتر شده و زمانی می‌رسد که اگر به یوتیوب سر بزنید، دیگر ویدیوی جدید نمی‌بینید و همین برای سر رفتن حوصله تان بخاطر تکراری شدن ویدیوها کافیست

این مشکل در دوره کرونا که مصرف محتوای ویدیویی در یوتیوب افزایش یافت بیشتر خود را نشان داد. بر اساس گزارش NBC News آمار تماشای ویدیوهای یوتیوب در نیمه ماه مارس 2021 نسبت به همین زمان در سال قبلش 5 برابر شده است

یوتیوب در سالهای اخیر با عده‌ای کاربر ناراضی از این بابت مواجه بود که در دوره کرونا تعدادشان و اعتراضاتشان بسیار زیاد شده بود. خانم بکا از مدیران تولید بخش discovery در ویدیویی که در کانال آکادمی خالقان یوتیوب منتشر کرده می‌گوید بازخوردهای منفی کاربران نسبت به تکراری شدن ویدیوهای فید که در بخش home ارائه می‌شود و نیز افزایش دلسردی خالقان محتوای جدید باعث شد تا یوتیوب به فکر چاره بیفتد و امکان new to you  را به الگوریتم یوتیوب اضافه کند.

همانگونه که گفته شد، یوتیوب متوجه شد که خالقان محتوایی که اخیرا شروع به راه اندازی کانال یا تولید محتوا می‌کنند، مدتی پس از شروع بارگذاری محتوا کار خود را متوقف می‌کنند و دلیل آنرا عدم دیده شدن در بخش home کاربران می‌دانند که باعث کمتر دیده شدن ویدیوهایشان و در نتیجه عدم رشد کانالشان می‌شود. بنابراین امکان new to you برای خالقان محتوا نیز مفید است چرا که با کمک الگوریتم دقیق یوتیوب فرصت دیده شدن به مخاطبانی که تا کنون به کانال آنها سر نزده‌اند و عضوشان نشده‌اند را پیدا می‌کنند.

امکان new to you چگونه کار می‌کند؟

این امکان جدید که از ماه جولای سال 2021 فعال شده است با استفاده از دیتای استخراج شده از رفتار هر کاربر در کل یوتیوب از جستجوهایش گرفته تا ویدیوهایی که قبلا دیده و کانالهایی که عضوشان است، علاقمندی هایش را کشف می‌کند و ویدیوها را بصورت شخصی‌سازی شده پیشنهاد می‌کند. بعید نیست که بیگ دیتای رفتار مخاطب در گوگل مالک یوتیوب نیز برای افزایش دقت این شخصی‌سازی کردن بکار آید تا ضمن ایجاد تفاوت معنادار با پیشنهادهایی که در home ارائه می‌شود، حداکثر رضایت کاربران جلب شود.

چگونه به بخش new to you دسترسی پیدا کنیم؟

در حالت موبایل وقتی اپلیکیشن یوتیوب را باز کنید، این بخش در قسمت بالایی بصورت تبی رنگی دیده می‌شود. حال اگر آنرا تپ کنید به شما پیشنهادهایی داده می‌شود که روحتان هم از آنها خبر نداشته است. هر بار که با پایین کشیدن صفحه، رفرش کنید پیشنهادات جدیدی به شما داده می‌شود

اما در حالت دسکتاپ اینگونه است که وقتی در بخش home به انتهای فید برسید، در باکسی پیشنهادی برای ادامه از طریق new to you به شما داده می‌شود. جالب است که من مثل حالت موبایل در تب های بالای ویدیوها آنرا مشاهده می‌کنم که قطعا دسترسی بهتری به این امکان است. شما هم بررسی کنید که آیا در انتهای فید می‌بینید یا انتهای تبهای بالا؟

تفاوت مهم new to you با explore و home در الگوریتم یوتیوب چیست؟

بخش explore برای هیچ کاربری شخصی سازی نشده و ویدیوهایش برای تمام کاربران بطور یکسان نمایش داده می‌شود. این اصلی ترین تفاوت بخش explore با بخش جدید new to you در الگوریتم یوتیوب است که بر اساس پیشنهادهای شخصی سازی شده طبق علایق کاربر طراحی شده است

بخش home نیز بیشتر به ویدیوهایی اولویت می‌دهد که کاربر عضو کانالهایشان شده و یا قبلا به آنها سر زده است و همچنین تعدادی ویدیوهایی که به اینها مرتبطند؛ با این شرط که از سایر کاربران مشابه بازخورد مثبت بالایی گرفته باشند اما در new to you ویدیوهایی پیشنهاد می‌شود که از نظر یوتیوب مورد علاقه کاربر است و می‌تواند توجهش را جلب کند درحالیکه او اصلا آنها و کانالهایشان را ندیده است

آیا بخش جدید new to you در رشد یوتیوب تاثیر خواهد داشت؟

به نظر می‌رسد یوتیوب با ایجاد این امکان پلی استراتژیک بین مخاطبان و خالقان محتوا ساخته که موجب افزایش زمان ماندگاری مخاطب در پلتفرمش خواهد شد و خلاصه هر سه طرف یعنی کاربران، خالقان محتوا و یوتیوب خوشحال خواهند بود.

برای بررسی دقیق‌تر پاسخ این سوال که ذهنم را مشغول کرده بود، سری به نظرات زیر ویدیوی معرفی این فیچر زدم. عمده‌ی افراد خوشحال، ادمین‌های کانالهای کوچک و تازه‌کار یوتیوب هستند که خوشحالی خود را از این امکان جدید ابراز کرده‌اند. این افراد معتقدند که تلاشهای آنها برای خلق محتواهای عالی، بدلیل حضور رقبای بزرگ و قدیمی آنچنان که باید و شاید دیده نشده و این فرصتی عالی برای دیده شدن و رقابت با آنهاست. حتی برخی نوشته اند که بخاطر سنگین بودن این رقابت مدتی بوده که عطای عضویت گرفتن را به لقایش بخشیده و کانال را رها کرده بودند اما با شنیدن این خبر قصد دارند مجددا فعالیت خود را بطور جدی از سر بگیرند

تا اینجای کار همه چیز خوب به نظر می‌رسد اما فراموش نکنیم که هرچقدر هم روی وعده‌ی یوتیوب برای پیشنهادات شخصی سازی شده بر اساس رفتار مخاطب حساب باز کنیم، باز هم این خالقان محتوا هستند که باید همچنان برای موفقیت در جذب مخاطب سنگ تمام بگذارند و از سوی دیگر با رقبایشان هم بجنگند

چگونه در رقابت جذب مخاطب در الگوریتم یوتیوب پیروز شویم؟

اگر جزو خالقان محتوا هستید، خصوصا اگر هدفتان کسب درآمد دلاری از یوتیوب است؛ توصیه می‌کنم برای کسب جایگاههای بالاتر در نتایج جستجوی یوتیوب و پیشنهاداتش به کاربران از این روش‌ها استفاده کنید:

• تولید ویدیوهای جذاب و منحصر بفرد بر اساس نیاز مخاطب
• پایش عملکرد رقبا و انتخاب موضوعاتی که کمتر به آنها پرداخته شده است
• استفاده از چنل ارت جذاب برای کانال
• استفاده از آیکون یوتیوب مناسب برای کانال
• داشتن دسته بندی هدفمند و پلی لیست‌های کاربردی در کانال
• استفاده از کاور و عنوان جذاب
• استفاده از تکنیک‌های سئوی ویدیو در یوتیوب
• ثبات در مسیر تولید و انتشار ویدیو برای کانال
• بهینه‌سازی طول ویدیو برای به حداکثر رساندن درصد تماشای ویدیو Audience Retention
• توجه به داده‌ها و نمودارهای داشبورد یوتیوب استودیو برای آنالیز رفتار مخاطب

در این نوشتار ضمن بررسی سیستم search and discovery در الگوریتم یوتیوب، امکان جدید new to you را از جنبه‌های مختلف بررسی کردیم. به نظر می‌رسد این امکان جدید می‌تواند باعث شود الگوریتم یوتیوب با یک تیر، دو نشان بزند چرا که یوتیوب راهی را پیدا کرده تا هم بینندگان بتوانند بر اساس علاقمندیشان به محتواهایی که تا کنون ندیده‌اند در جایی خارج از بخش‌های قبلی دست یابند و هم خالقان محتوای جدید فرصت عرضه‌ی محتوا به مخاطبان جدید را داشته باشند به شرطی که بتوانند با رعایت نکاتی که گفته شد پیروز میدان رقابت با رقبای همسایه‌ی خود در این بخش باشند